Evde espresso benzeri bir kahve yapmak isteyenlerin ilk tercihlerinden biri Moka Pot. Çalışma prensibine, kahve demleme inceliklerine ve ipuçlarına beraber bakalım.
Moka Pot
Ocak üstü ya da elektrikli olabilen, sekizgen bir kahve makinesi. Kaynar suyu buhar basıncıyla öğütülmüş kahve içerisinden geçirerek espresso benzeri bir kahve demlemeye yarıyor.
İlk kez 1933 yılında İtalyan mühendis Alfonso Bialetti tarafından icat edildi. Ardından İtalyan kültürünün temel taşlarından biri oldu. Hatta çeşitli endüstriyel sanat ve tasarım müzelerinde de sergilenen ikonik bir tasarım haline geldi.
Günümüzde en yaygın olarak Avrupa ve Latin Amerika’da kullanılıyor. Adını Yemen şehri Mocha’dan alıyor.
Genellikle yapı malzemesi olarak alüminyumdan üretiliyor. Fakat paslanmaz çelik ya da farklı alaşımlardan üretilen modelleri de var. Sapı ve kapak tutacağı da ısıya dayanıklı bakalit isimli bir maddeden yapılıyor.
Moka Pot Nasıl Çalışır?
Moka Pot kahvesi, ısıyla oluşan buhar basıncından yararlanarak demleniyor. Çalışma prensibi olarak 3 farklı bölümden oluşuyor.
En alttaki kazan, ateşin temas edeceği yer ve tamamen su ile dolduruluyor. Ortasında, huni şeklinde metal bir filtre bulunuyor. Kahve bu kısıma koyuluyor.
Üst hazne ise ilk aşamada boş, fakat su haznesini sıkıca tutan ve basıncın birikmesini sağlayan bir sıkıştırma sistemine sahip.
Moka Pot kullanımı sırasında alttan verilen ısı, suyun buharlaşmasını ve kap içinde basınç oluşmasını sağlıyor. Ardından buharlaşan su filtreden geçerek kahvenin içine giriyor.
Burada ekstraksiyon işleminin ardından yükselen basınç kahveyi orta hazneden çekecek kadar yükseldiğinde, kahve en üst hazneye dolmaya başlıyor.
Alt bölme tamamen boşaldığında, yani tüm su kahvenin içinden geçerek üst hazneye dolduğunda, buhar kabarcıkları tıslamaya benzer farklı bir ses çıkarmaya başlıyor. Bu aşamaya gelir gelmez ocaktan almak gerekiyor.
Tasarımda yer alan basınç valfi, çok önemli bir işlevi yerine getiriyor. Herhangi bir nedenle su filtreden ve kahveden en üst hazneye geçemezse, en alt haznedeki basıncın dışarı atılmasını sağlıyor. Böylece basınç, hiçbir kazaya sebep olmadan boşaltılabiliyor.
Elektrikli Moka Pot da ısı kaynaklı olan modelleriyle aynı mantıkta çalışıyor. Sadece buradaki ısı, ateş ile değil elektrik ile sağlanıyor.
Moka Pot İle Filtre Kahve Yapılır Mı?
Evet, Moka pot ile filtre kahve yapabilirsiniz. Aşağıda nasıl yapacağınızın tarifini bulabilirsiniz.
Moka Pot Filtre Kahve Demleme
6 fincanlık bir kahve pişirme aracı için, yaklaşık 20-22 gr kahve kullanmanızı öneriyoruz. Bu ölçüyü ekipmanın hacmine göre artırabilir ya da azaltabilirsiniz. Aynı zamanda ince öğütülmüş kahve kullanın.
Moka Pot İçin Hangi Kahve Kullanılır?
Kahve çekirdeği türü olarak Arabica ya da Robusta, istediğiniz kahve çekirdeğini kullanabilirsiniz.
Çok koyu kavurmalar çok acı tatlar ortaya çıkaracağından orta ya da orta-koyu bir kavurma deneyebilirsiniz.
Kahve öğütme derecesi olarak, espresso makineleri için ince öğütülen kahveleri kullanabilirsiniz. Moka Pot için kahve önerisi, çekirdeklerini kendiniz üretiyorsanız, çok ince öğütebilirsiniz.
- Ekipmanın alt haznesini valf ile aynı hizaya gelene kadar yaklaşık 345 gram suyla doldurun.
- Kahve haznesini üzerine yerleştirin ve içini kahve ile doldurun. Üzerinin düz olmasını sağlayın ve kenarlarını temizleyin.
- Üst hazneyi de koyarak sıkıca kapatın.
- Moka Potu orta ateşin üzerine koyun. Sapının ısıya maruz kalmamasına dikkat edin.
- Su ısındıkça basınç ile kahve akışı üst hazneye doğru itilir. Bir tıslama sesi duyduğunuzda demleme işleminin bittiğini anlayabilirsiniz.
Moka Potta Hangi Kahve Kullanılır?
Moka Pot kahve yapımında kahvenin tadı çekirdek çeşidine, kavurma seviyesine, öğütme inceliğine ve kullanılan suya göre değişiklik gösterebiliyor.
Moka Pot espressoya iyi bir alternatif olduğundan, espresso için özel üretilmiş kahve çekirdeklerini kullanabilirsiniz.
Moka Pot Nasıl Kullanılır? 5 İpucu
- Yanmış kahve tadı almak istemiyorsanız, suyu alt hazneye eklemeden önce ısıtabilirsiniz.
Bu ön ısıtma adımı, öğütülmüş kahvenin sıcak su ile temas etme süresini kısaltıyor ve yanmış aromaları önlüyor.
Bu aşamada suyu kaynatmaya gerek yok. 70 derece kadar ısıtmak yeterli olur.
- Temizlerken, haznenin iyice soğuduğundan emin olun.
- Moka Pot fiyatları, tasarruf edilemeyecek bir konu. Çünkü ucuz modeller daha kalitesiz alaşımlardan üretiliyor.
Bu da kahvede metalik bir tat bırakıyor ve çok çabuk bozuluyor. Aynı zamanda ucuz tasarımlarda, basınç valfinin çalışamaması durumunda riskli kazalar yaşanabilir.
- Eğer kahve çok ince öğütülürse, ya da birden, çok yüksek bir ısı verilirse, kahve demlenmeyebilir.
İki durum da suyun filtreden geçerek yukarı çıkmasına engel olur. Bu durumda alt haznede basınç birikir ve basınç valfi devreye girerek buharı dışarı boşaltır.
- Bu ekipman, her seferinde tam olarak kendi hacminde kullanılıyor.
Yani iki kişilik bir ekipmanda her seferinde iki kişilik kahve demlemeniz gerekiyor.
Çünkü ekstraksiyonun iyi bir şekilde sağlanabilmesi için, suyun yukarı çıkarken biraz dirençle karşılaşması gerekiyor. Bu da ancak dolu bir kahve haznesi ile mümkün oluyor.
Moka Pot Nasıl Temizlenir?
Temizlemek için, aracın elle tutulacak kadar soğumasını bekleyin. Vidalı üst kısmı sökün ve kahve konulan huninin üzerine oturan kauçuk conta ve filtre plakasını çıkarın.
Tüm parçaları temizlemek için sabunsuz duru su kullanın. Eğer yağ kalıntılarını çıkaramıyorsanız, kahve temizlemek için özel üretilen ve kalıntı bırakmayan deterjanları kullanın.
Moka Pot İle Neler Yapılır? Moka Pot Ne İşe Yarar?
Kahve, ortalama 1-2 bar gibi nispeten küçük basınçlarla elde ediliyor. Fakat espresso standartlarında 9 bar basınç kullanılması gerektiği belirtiliyor.
Dolayısıyla tam anlamıyla espresso kahve üretimi için kullanılmıyor. Yani buradan çıkan kahve espresso olarak kabul edilmiyor çünkü farklı lezzet özellikleri barındırıyor.
Kahve dışında, başka bir içecek yapmak için kullanılamıyor. Özellikle içine kesinlikle süt konulmamalı. Çünkü kaynayan süt tortuları su gibi buharlaşamıyor ve filtreden geçmesi imkansız hale geliyor.
Su yerine süt koymak haznenin yanmasına, cihazın bozulmasına, daha da kötüsü kötü bir kaza yaşanmasına sebep olabilir.
Öneri olarak; V60 Nedir? V60 İle Kahve Demleme isimli yazımıza göz atabilirsiniz.
Moka Pot kullanım ipuçlarıyla ilgili Cihan Yüce‘ye ait bu faydalı videoyu da izlemenizi öneririz.