Türk kahvesi, Türk kültürünün büyük bir parçası. Fakat yöreden yöreye tadı ve yapılışı değişiyor. Közde kahve de, Türk kahvesi çeşitlerinden biri. Farklı yapılış tarzı ve mükemmel lezzeti ile mutlaka denenmesi gereken lezzetlerden arasında.
Közde Kahve
Adından da anlaşılabileceği gibi, közde pişirilen Türk kahvesi közde kahve olarak adlandırılıyor.
Aslında klasik olarak yapılan Türk kahvesinden yapılış olarak tek farkı, közde pişmesi. Fakat bu pişirme tekniği kahveye çok farklı bir aroma ve lezzet katıyor.
Közde Türk kahvesinin bu kadar farklı olmasının asıl nedeni, yavaş ateşte pişmesi. Zaten Türk kahvesinin normalde de olabildiğince yavaş ateşte ağır ağır pişmesi önerilir. Hatta benzer şekilde kumda kahve de pişirilir.
Közde kahve pişirirken, köz ateşin kendisi kadar ısı vermediğinden, sıcaklık kademeli olarak yavaş yavaş artar. Bu da kahvenin özünü suya ağır ağır ve tamamen vermesini sağlar.
Köz, ateş kadar tek noktadan ısı vermez. Cezvenin altını ve çevresini sararak, içerisindeki kahvenin her tarafından daha eşit bir şekilde ısınmasını sağlar.
Böylece kahvenin tadı da daha dengeli olur. Aynı zamanda yavaş piştiği için köpüğü de daha fazla olur.
Közde kahve genellikle odun kömüründe yapılır. Fakat benzer tadı veren elektrikli közde kahve makineleri de bulunur. Yine de közde kahvenin aslı, gerçek odun kömüründe pişirilen halidir.
Közde Kahve Nasıl Yapılır?
Közde kahvenin ne olduğunu ve özelliklerini öğrendik. Şimdi de nasıl yapabileceğinize bakalım.
Malzemeler (1 Kişilik)
- 1 fincan soğuk su
- 1 tatlı kaşığı Türk kahvesi
- İsteğe göre şeker
Közde Kahve Yapımı
- İlk ve en önemli adım, közü ayarlamak. Alevi sönen ama için için yanmaya devam eden közleri bir kenara ayırın ve üzerine cezveyi koyabileceğiniz gibi bir alan oluşturun.
- Suyu, kahveyi ve şekeri cezvenin içerisine koyun. Bir kaşık yardımıyla topak kalmayana kadar karıştırın.
- Cezveyi közün üzerine koyun ve bir miktar közün içerisine gömülecek şekilde yerleştirin. Dilerseniz bu aşamada bir taşın üzerine de koyabilirsiniz.
- Kahve kenarlarından kabarmaya başlayana kadar kahveyi karıştırmayın. Sadece köpüklenmeye başladığında kaşık yardımıyla köpüğünü fincana alın.
- Kahve yanlarından köpürmeye başladığında közden alın ve yavaşça fincana boşaltın. Közde kahveniz hazır! Afiyet olsun.
Közde Türk Kahvesi Yaparken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Közde Türk kahvesi yaparken en önemli nokta közün durumu. Kullanacağınız köz, alev halinde olmamalı. Aynı zamanda alevi yeni sönmüş kadar sıcak da olmamalı.
Közde kahvenin püf noktası, ağır ağır pişmesinde. Bu nedenle közlerin sönmeye yakın halde olması gerekir.
Eğer çok harlı bir köz kullanırsanız, kahveniz hemen kaynamaya başlar. Bu durumda kahve hem köpüksüz, hem lezzetsiz olur, ayrıca yanabilir.
Eğer közünüz çok harlıyken kahve yapmak istiyorsanız, cezvenizin köz ile temas etmesini engelleyebilirsiniz.
Birkaç taş yardımıyla cezveyi közün üzerine fakat közle temas etmeyecek şekilde yerleştirin. Böylece közün ısısını direkt cezveye vermesini önlemiş olursunuz.
Tam tersi durunda, közünüz sönmeye çok yakınken kahve demlemek isterseniz, kahveniz henüz yeterli ısıya ulaşamadan közler sönebilir.
Bu durumda da, cezveyi közün içerisine gömebilir, içindeki kahve seviyesine kadar cezvenin etrafını köz ile kaplayabilirsiniz.
Közde kahve yaparken dikkat edilmesi gerekenler arasında köz parçalarının büyüklüğü de var. Közler büyük olursa, cezve de tek noktadan ısı alır.
Aynı zamanda büyük köz parçası, daha büyük ısı demektir. Bu da kahvenin eşit pişmesini önler, yanmasına da neden olabilir.
Bunu önlemek için közü parçalamayı, daha küçük parçalara ayırmayı deneyin. Böylece cezve daha eşit şekilde ısınabilir.
Tabii ki közü parçaladıkça ateşinin azaldığını, daha yavaş pişirmeye başlayacağını da hatırlatalım. İkisi arasındaki denge iyi bir şekilde ayarlanmalıdır.
Eğer büyük bir parça köz kullanacaksanız, tek parça ve cezvenin tam olarak üzerine oturabileceği düzlükte bir köz tercih edin.
Közde pişen kahve, ağır ağır ısı aldığı için daha çok köpük çıkarma eğilimine sahiptir. Fakat her kahvede olduğu gibi, kaynamaya başlarsa, bu köpüğü kaybeder.
Bu nedenle pişerken köpüğünün bir kaşıkla alınması ve kaynamaya başlamadan ateşten alınması çok önemlidir.
İyi bir kahve, her zaman iyi malzemelerden yapılır.
Bu nedenle kullandığınız kahvenin, suyun kaliteli olduğundan emin olun. Aksi halde, hangi tekniği uygularsanız uygulayın, lezzetli bir kahve elde edemezsiniz.
Son söz olarak;
Artık hayatımıza giren elektrikli kahve makineleri ile kahvelerimizi bir dakika içinde yudumlayabilir haldeyiz. Fakat közde kahvenin tadını bilenler, bu lezzetin yerini hiçbir şeyin tutamayacağının farkındadır.
Közde kahve, odun kömüründe uzun uzun pişen, belki bir miktar dumanla birlikte daha lezzetli ve aromalı bir kahve. Közde kahvenin lezzeti güzel olsa da, yapmanın uzun zaman aldığını, sabır, emek ve dikkat istediğini de hatırlatalım.