Kahve çeşitliliği son on yılda muhteşem bir artış göstermeye başladı. Eskiden bir-iki çeşit markayla kısıtlı olan kahve seçenekleri bugün zincir kahvecilerle, butik kahve kavurmacılarıyla ve market raflarındaki alternatifleriyle karşımıza birçok seçenek çıkardı. Kahve alırken dikkat edilmesi gerekenler bu alternatif zenginliğiyle birlikte daha önemli hale geldi.
Marketlerde karşımıza çıkan paketlerin birçoğunda “Özenle seçilmiş yüksek kaliteli kahve çekirdeklerinden üretilmiştir.” ibaresi karşımıza çıkıyor. Önemli olan ambalajın üstünde kahvenin nitelikleri hakkında bilgi sahibi olabileceğimiz olmazsa olmaz bilgilerdir. Onlar neler, şimdi birlikte bakabiliriz.
Kahve Alırken Nelere Dikkat Edilmeli?
İster filtre kahve için alın, isterseniz espresso, V60 veya Türk kahvesi. Hangi kahveyi içiyorsanız olun 2 sınıf kahve söz konusu: bunlardan birincisi ticari kahveler bir diğeri ise nitelikli kahveler. Biz daha çok marketlerde ve internette karşımıza çıkan ticari kahvelerdeki özelliklerin üstünde duracağız.
1. Kahvenin Türü
Satın alacağınız kahve ambalajının üstünde Arabica veya Robusta kahve oranı yazıyor mu? Arabica yüksek irtifada yetişen, daha kaliteli ve pahalı bir çekirdek türü. Kafein oranı Robusta’ya göre daha düşük. Robusta ise piyasada daha ucuza bulunabilecek bir kahve türü.
Kahve üreticileri genellikle bu ikisini kavurup birbirine karıştırıyor. Bu sayede kahve fiyatını aşağı çekebiliyorlar fakat yüzde olarak Arabica ve Robusta değerini paylaşmıyor. Bu durum kahveyi bilinçli bir şekilde içmeye başlayan kişiler için dikkat edilmesi gereken ilk konulardan.
Bir not daha: Arabica türün içinde ucuz çeşitler olduğu gibi, Robusta türünün içinde de görece daha pahalı çeşitler olabilir. Ayrıca bu Robusta kötü kahvedir ve içilmez anlamına kesinlikle gelmiyor. Bu tamamen kahvenin yöresi, yetişme koşulları, niteliğiyle ve damak zevkiyle ilgili.
Arabica ve Robusta kahve arasındaki 12 fark yazımızdan detaylı bir biçimde okuyabilirsiniz.
Kaynak: https://www.torchcoffee.com/
2. Kahve çekirdeğinin türü, yetiştiği yer
Satın aldığınız kahve hangi yöreye ait? Kahve kuşağı denilen Ekvator bölgesinde birbirinden farklı tatlara sahip kahve üretiliyor. Brezilya, Kolombiya, Yemen, Ekvador, Honduras, Guatemala, Etiyopya, Sumatra gibi farklı yörelere ait birçok kahve çeşidi var. Satın aldığınız her kahvede zamanla bunların arasındaki farkları ayırt etmeniz mümkün. Bu nedenle kahve satın alırken yetiştiği yeri bilmeniz önemli.
Fakat bunu anlayabilmeniz için de ambalajın üstünde kahvenin hangi yöreye ait olduğunu bilmeniz gerekiyor. Ayrıca bunun için de kahvenizin harmanlanmış (karıştırılmış) kahve değil single origin olması gerekiyor.
Ülkelerine göre kahvelerin özellikleri: En iyi kahve nereden?
“En iyi kahve nereden olur?” sorusunun spesifik bir yanıtı yok. Her coğrafyanın kahvesi farklı özelliklere ve tadım notlarına sahip. Dolayısıyla bu farklı özellikleri birbiriyle kıyaslayamayız. Kahvenin iyi olmasını ise Q grader’lar tarafından belirlenen SCA puanı ile öğrenebiliriz.
Afrika ve Arap ülkelerinin kahveleri
Daha çok hafif ve meyvemsi tatlara sahiptir. Limon, böğürtlen, portakal veya bergamot gibi narenciye ağırlıklı tadım notlarına sahiptir. Tabii bu kahveler ne kadar çok kavurulursa bu tadım notları da oranda kaybolmaya başlayacaktır.
Amerika kıtası ülkelerinin kahveler
Daha acı (bitter) ve fındıksı tatlara sahiptir. Yumuşak, orta gövdeli ve aromatiktir. Örnek vermek gerekirse Türk kahveleri genellikle Rio Minas No.5 Brezilya çekirdeğinden yapılır ve bu tadım notlarına sahiptir. Brezilya, Kolombiya, Guetamala, Panama, Honduras kahveleri bu bölgenin kahvelerine örnek gösterilebilir.
Güneydoğu Asya Kahveleri
Vietnam, Endonezya gibi bölgelere ait kahveler topraksı tatlara sahiptir. Ayrıca acı (bitter) olurlar. Diğer yörelere ait kahvelere göre tatları daha baskın olur.
Kahve alırken dikkat edilmesi gerekenler 3. Kahvenin Kavrulma Tarihi
Kahvenin kavrulma tarihi aynı zamanda son kullanma ömrünü de belirliyor. Kahvenin kavrulmasıyla birlikte yeşil çekirdekler hacim kaybediyor ve kahve çekirdeği karbondioksit yükleniyor. Bu karbondioksitin açığa çıkması için de kavrulduktan bir süre sonra gazı atması gerekiyor.
Satın aldığınız kahvenin mükemmel içime ulaştığı gün kavrulduktan sonraki ikinci haftadır.
4. Valfli Kahve Ambalajı
Kahve ambalajlarındaki valf, yuvarlak şekilli plastik bir parça. Kahvedeki karbondioksitin dışarı atılmasına yarıyor. Kahve ambalajının içinden dışarı karbondioksit çıkarken, ambalajın içine oksijen girmiyor. Oksijenin kahveyle buluşması bayatlamaya neden olduğu için hava almaması önemli.
Kahve ne kadar süre taze kalır konusunda kahveler.net forumundaki bu yazıdan daha detaylı bilgi edinebilirsiniz.
5. Doğru öğütme çeşidi
Bir kavurmacıdan veya internet sitesinden kahve alırken size “Nasıl kahvenizin nasıl çekilmesini istersiniz?” diye sorulur. Bu soru satın aldığınız kahveyi hangi yönteme yapacağınıza göre değişir. Yani
- Türk kahvesi pudra inceliğinde,
- Espresso demleyeceğiniz kahve kum inceliğinde
- French press kısmen daha kalın ve
- V 60 kahve daha iri kalınlıkta çekilir.
Bunun sebebi ise demleyeceğiniz kahve türünün yöntemine göre en iyi ekstrasyonu (çıkışı) vermesi. Kahve öğütme dereceleri ile ilgili yazımızdan daha detaylı bilgi alabilirsiniz.
Yapılacak en iyi seçim kahveyi çekirdek olarak hiç öğütmeden satın alarak içeceğiniz zaman çekirdeği kendi amacınıza göre öğütmeniz. Bunun için evde bir öğütücüye ihtiyacınız olacak. Avantajlı yanı ise kahveyi en taze haliyle içebilecek olmanız.
6. Tadım Notları
Satın aldığınız kahvenin yetişme koşulları, deniz seviyesinden yüksekliği, yetiştiği ülke, coğrafya, kahvenizin alt notlarını belirliyor. Satın alacağınız kahvenin üstünde tadım notları yazarsa daha bilinçli bir şekilde içebilir ve kahvelerinizin tatlarını ayırt etmeye başlayabilirsiniz.
Kahveniz odunsu mu, meyveli mi, baharatlı mı? Hangi meyve ya da baharat notlarına sahip? Yukarıda “ülkelerine göre kahvelerin özellikleri” kısmında yer verdik.
Kahvelerin tatlarını birbirinden ayırabilecek damağın oluşması zaman alacağından bu bilgiye önden sahip olmak yararlı olacaktır.
7. Kavrulma Derecesi
Kavrulma derecesi açık, orta ve koyu derecelerde olabilir. Bu kavrum derecesi değiştikçe aynı çekirdekten farklı tatlar alınır. Kahve çekirdeklerinin açık ve orta derecede kavrulmasıyla tadım notları daha fazla ortaya çıkarken içimi daha yumuşak olur. Koyulaştıkça acılaşır.
8. Orijinal Markalar ve Kavurucular
Dünyaca ünlü markaların benzer ambalajlarla sahtelerinin üretildiğine çok sık tanık oluyoruz. Bunun için çok dikkatli olmak gerekiyor. En basit yöntemle markaların kendi mağazalarından satın alabilir veya güvenilir markaları tercih edebilirsiniz. Ambalajın orijinal olup olmadığını kontrol etmek için ise markaların web sitelerinde veya sosyal medya hesaplarına bakarak orijinal ambalaj görüntüleriyle kıyaslama yapabilirsiniz.
9. SCA Tadım puanı ve kahvenin yetişme koşulları
Ambalajın üstünde SCA tadım puanından bahsediyorsak bu kahvenin nitelikli kahve sınıfında olduğunu söyleyebiliriz. Nitelikli kahveler en az 80 puan ve üzerinden başlar. 60-80 puan arasındaki kahveler ticari kahve sınıfına girer. Bu puanlamalar ise Q grader denen uzmanlar tarafından yapılır.
10. Kahvenin günlük kargolanması
Kahve alırken, özellikle internetten satın aldıysanız yolda veya sipariş bekleme süresinde bayatlamasını istemezsiniz. Bu nedenle kahvenizin sipariş ettiğiniz gün öğütülmüş ve paketlenmiş olması, kargolanması taze kahveye sahip olmanız için önemlidir.
Özetle,
Satın alacağımız kahvenin ambalajlarında sahip olması gereken önemli bilgiler, kriterler var. Paketlerde yer alan her bilgi kahvenin ve markanın daha şeffaf olduğunu gösteriyor, biz kahveseverleri bilgilendiriyor. Dikkat edilmesi gereken diğer noktalar ise kahve deneyimimizi daha kaliteli hale getirecek başlıklar. Umarız bu bilgiler faydalı olmuştur.
Ayrıca Overdose kahve tarafından hazırlanan “Kahve alırken etiketi nasıl okunmalı?” başlıklı videonun da yararlı olacağını düşünüyoruz.
Sizin de eklemek istediğiniz maddeler var mı? Yorumunuzu yazın, merak ediyoruz.