Jamaika’nın Blue Mountain olarak bilinen bölgesinde, özel koşullarda yetişen, dünyanın en aranan ve en pahalı kahveleri arasında yer alan bir kahve çeşidi Mavi Dağ kahvesi.
Hafif aroması ve acı olmamasıyla bilinir. Peki Jamaica Blue Mountain kahve neden bu kadar ünlü ve pahalı? Yazımızda bu sorulara cevap verdik.
Jamaika
Jamaika bir ada ülkesi ve Karayip denizindeki en büyük 3. ada. Bugün dünya kahve üretimi sıralamasında 43. sırada. Fakat sadece bu topraklarda üretilen Jamaica Blue Mountain kahvesi ile dünya pazarında dını “kahvelerin pırlantası” şeklinde duyurmuştur.
Jamaica Blue Mountain Kahve Nedir?
Jamaika’nın Blue Mountain bölgesinde yetişen ve otantik bir kahve çeşidi olan Blue Mountain kahve, oldukça lezzetli, lüks sayılan ve bu nedenle de değerli bir kahve türü.
Islak işlenerek üretilen bu kahve iyi dengelenmiş, ipeksi bir pürüzsüzlüğe sahip, hafif, tatlı ve yumuşak lezzetli bir çekirdek. Çikolata ve çiçeksi aromaların baskın olduğu karmaşık bir lezzete sahip. Bu özellikleriyle dünya çapında saygı görür.
Mavi Dağ Kahvesi Tarihi
Jamaica Blue Mountain kahvesinin tarihi ilk olarak 1720’li yıllara dayanır. Kral Louis XV, Jamaika’nın 1.900 kilometre güneybatısındaki yemyeşil, bereketli bir ada olan Fransız kolonisi Martinik’e üç kahve bitkisi gönderir.
Ardından beş yıl sonra 1728’de Jamaika Valisi Sir Nicholas Lawes, Martinik Valisi’nden bir kahve bitkisi hediye alır. Bu tek Arabica kahve bitkisi yetiştirilerek bu bitkiden bir plantasyon geliştirilir.
Dokuz yıl sonra, Jamaika’da ilk kez kahve ihraç edilir ve tek bir kahve bitkisinden dünyaya enfes bir kahve tanıtılır. Jamaika kahve endüstrisi de böylece doğmuş olur.
Jamaika 1800 ile 1840 yılları arasında kahvede lider konuma ve dünyanın en büyük kahve üreticisi haline gelir. Yılda 70.000 tonluk kahve üretimine ulaşır. 1838’de kölelik kaldırılır.
Bunun etkisiyle birçok kahve tarlası, kendileri için ekim yapmaya başlayan, yeni serbest bırakılan kölelere yer açmak için kapatılır.
1890’lara gelindiğinde, Jamaika kahve endüstrisi kaos içindedir ve hükümet belirli bölgelere, yetkin eğitmenler göndererek kahve yetiştirme ve iyileştirme konusunda eğitim sağlamak için yasa çıkarır.
1940’lı yıllara gelindiğinde Jamaika hükümeti ihraç edilecek olan tüm kahvelerin ortak olarak işleneceği bir işletme kurar.
1950’de ise Jamaica Blue Mountain kahvesinin kalitesinin ve itibarının iyileştirilmesi, kontrol edilmesi ve sürdürülmesi için her yetkiye sahip Jamaika Kahve Endüstrisi Kurulu (JCIB) kurulur.
Bu kurum yakın zamanda (2018) Jamaika’nın başka yasal organları (JACRA) ile birleştirilmiştir.
Bugün Jamaika’dan çıkan her bir Blue Mountain kahve fıçısı ya da paketi, sıkı bir şekilde denetlenlenerek kalite kontrol için JACRA‘dan geçmek zorundadır.
Ayrıca JACRA, kahvenin yetiştirilmesi, hasat edilmesi, işlenmesi ve pazarlanması için katı standartlar belirleyerek nihai sonucun her zaman mükemmel bir fincan kahve olmasını sağlar.
Mavi Dağ Kahvesi Nerede Yetişir?
Jamaica Blue Mountain kahvesi adını Jamaika adasında yer alan ve yetiştiği dağ sırtlarından alır. Blue Mountain isimli bu dağlar dünyanın en iyi kahvelerinden bazılarını yetiştirmesiyle tanınır.
Blue Mountain, Kingston ile Port Antonio arasında bulunur. 2.256 metreye kadar yükselir ve Karayipler’deki en yüksek dağlardan bazılarını oluşturur.
Bölgenin iklimi serin, sisli ve yağışlıdır. Toprak, mükemmel bir drenaja sahiptir. Bu iklim ve toprak kombinasyonu kahve için ideal kabul edilir.
Jamaika Blue Mountain kahvelerinin en iyileri, tam olarak Silver Hill, Wallenford, Moy Hall ve Mavis Bank adlı eski sitelerde ve Old Tavern Estate’de yetiştirilir.
Sertifikalı Jamaica Blue Mountain kahve yetiştirme alanları, deniz seviyesinden 3.000 fit (914 metre) ile 5.500 fit (1.676 metre) arasındaki yüksekliklerde bulunurken, daha düşük kaliteli Jamaika kahveleri daha düşük kotlarda yetiştirilir.
Eşsiz Blue Mountain yetiştirme bölgesi, ideal bir kahve yetiştirme arazisine ve ılıman bir iklime sahiptir. Bol yağmur alır, zengin ve drenajlı bir toprağı vardır. Havası sisli ve serindir. Bu bölge, Karayipler’in en yüksek kahve yetiştirilen bölgelerinden bazılarını da barındırır.
Blue Mountain dağları 2.256 metreye kadar yükselse de, Jamaika’da 1.700 metrenin üzerindeki tüm araziler orman koruma alanıdır. Bunun için 1.680 metrenin üzerinde kahve yetiştirilmez.
Üretim
Bir kahvenin Jamaica Blue Mountain kahvesi olarak adlandırılabilmesi için 1.800 metreye kadar rakımlarda yetiştirilmesi gerekir. Yetiştirildiği bölge, yaklaşık 6.000 hektarlık bir alanı kapsar.
Yani yüksek hacimli kahve yetiştiren ülkelerden birinde sadece büyük bir kahve arazisinin büyüklüğüne denk gelir. Blue Mountain bölgesinde kahve çiftçiliği, çoğunlukla 4 hektara kadar olan küçük arazilerde gerçekleşir.
Fakat büyüklüğü 70 hektara kadar artan araziler de bulunur. Toplamda yaklaşık 15.000 küçük kahve arazisi sahibi vardır.
Mavi Dağ kahve bitkilerinin yetiştirildiği alan sıkı bir şekilde kontrol edilir. Aslında, bölge nispeten küçüktür ve yıllık ihraç edilebilir üretim 400-1.000 ton arasında değişir. Bu miktar dünya standartlarına göre çok az kalır. Hatta Kolombiya’daki kahve üretiminin %0,1’ine denk gelir.
Az yetiştirilmesi ve ayrıcalıklı olması nedeniyle poşetler ya da paketler yerine çoğunlukla ahşap fıçılarda muhafaza edilerek pazara çıkar.
Koruma
Jamaica Blue Mountain kahvesi aslında küresel olarak korunan bir sertifika işaretidir. Sadece JACRA (Jamaica Commodities Regulatory Authority – Jamaika Emtia Düzenleme Kurumu) tarafından belirlenen kahveler bu şekilde sertifika alabilir.
Kahve ağaçlarının ekimi ve yetiştirilmesi de Coffee Industry Board of Jamaica (Jamaika Kahve Endüstrisi Kurulu) tarafından izlenir.
Blue Mountain Kahve Özellikleri
Kaliteli bir Jamaica Blue Mountain kahvesi, pürüzsüz ve yumuşak tadına rağmen parlak, canlı bir asiditeye sahiptir. Neredeyse hic acı olmayan, temiz bir tadı vardır. Bolca çiçek notaları içerir. Tatlı, bitkisel ve çikolatamsı tonlara sahiptir.
Kahve verimli, volkanik toprakta, düzenli yağışta ve en önemlisi onu yakıcı güneşten korumak için adanın sisli bulut örtüsünün altında büyür. Tüm bu faktörler olağanüstü tatlı, aromalı, zengin lezzetli, hafif asitli ve tam gövdeli bir kahve ortaya çıkarmak için bir araya gelir.
Aroması, rafine ve hafiftir. Kremaya yakın, son derece hoş bir tatlılık sunar. Jamaica Blue Mountain kahvesinin peaberry çekirdekleri, özellikle espresso karışımlarında popüler olarak kullanılır.
Bu çekirdekler genelde bir meyveden çıkması gereken 2 yarım çekirdek yerine çıkan 1 büyük çekirdeklerdir. Daha büyük oldukları için kavurma süreleri de uzar ve daha yoğun bir şekilde kavrularak espresso için daha uygun hale gelir.
Jamaica Blue Mountain kahvesi, dünyanın en iyi premium gurme kahvelerinden biridir. Islak olarak işlenir. Bu özel çekirdekler için orta ya da orta-koyu kavurma önerilir.
Bunun nedeni, çekirdeklerin lezzet ve koku gibi en iyi özelliklerini kaybetmeden serbest bırakabilmesinin, bu derecelerde mümkün olmasıdır.
Burada yetiştirilen çekirdek türü genellikle Arabica Typica’dır. Arabica kahvesi, Jamaika’nın nitrojen ve fosfor bakımından zengin toprağını çok sever ve başka hiçbir yerde Blue Mountain’de olduğu gibi yetişmez.
Blue Mountain Türleri
Genellikle boyut ve kusurlara göre sıralanmış üç tür Jamaica Blue Mountain çekirdek derecesi vardır. 1 numaralı çekirdekler, en büyük ve en çok istenen, en az kusurlu olanlardır.
2 ve 3 numaralı çekirdekler, daha küçük ve kusurludur. Bunların yanında yassı, farklı görünümlü daha küçük çekirdekler ve peaberry denilen büyük, bir meyvenin içinden tek bir tane çıkan çekirdekler de vardır.
Jamaica Blue Mountain Kahve Fiyat
Bugün üretilen Jamaica Blue Mountain kahvesinin yaklaşık %80’i Japonya’ya ihraç edilir. Bu durum ve kahvenin çok az üretiliyor olması, Blue Mountain kahvesinin dünyadaki gurme ve en pahalı kahveler arasında yer almasına neden olur.
Jamaica Blue Mountain kahve fiyatları Türkiye’de de oldukça fazladırç
Neden Diğer Kahvelerden Pahalı?
Blue Mountain kahvesinin üretim alanı oldukça sınırlı. Ybu yöresel kahve yıllık çok az miktarda kahve üretilebilir. Buna rağmen bu kahveye olan talep oldukça fazladır. Bunun asıl sebebi, kendine has tatlı, az acı, yumuşak bir tada sahip olmasıdır.
Pahalı olmasının bir sebebi de, üretiminin ve ihracatının çok sıkı bir denetim altında tutulmasıdır. Üretilen her bir Mavi Dağ kahve çekirdeğinin aynı kaliteye sahip olabilmesi için üreticilerin uyması gereken standartlar ve kurallar bulunur.
Aynı zamanda yüksek rakımda yetiştiği için çok eğimli ve bol yağışlı bir arazide yaşar. Bu durum, kahve çekirdeklerinin hasadını ve naklini de oldukça zorlaştırır. Bu nedenle hem pahalıdır hem de dünyanın her noktasından ulaşılması güçtür.