Kahve, birçok insanın sabah rutininin bir parçası. Peki insanın canı neden kahve ister?
Bazı günler bizi yataktan kaldıran tek şey, bizi bekleyen leziz bir fincan sıcak kahvenin hayalidir. Ya da gün içerisinde yorgun hissettiğimizde bir fincan Türk kahvesi isteriz.
Bu istek zararsızmış gibi görünebilir, fakat kahve hayal ederken aslında istediğimiz şey kafein ise bu bir bağımlılık türü olabilir.
Vücut Neden Kafein İster? İnsan Neden Kahve İster?
Kahve içmenin farklı nedenleri olabilir. Kahve, gün boyunca uyanmanıza ve uyanık hissetmenize yardımcı olabilecek kafein içerir. Dolayısıyla bazı insanlar günü verimli geçirebilmek için kahveye ihtiyaç duyar.
Fakat, kafein, bağlılık yapabilen bir maddedir. Kafein bağlılığı, genellikle sigara ya da alkol gibi “bağımlılık” olarak ifade edilmez.
Bağımlılık, özellikle, zararlı yan etkilere neden olmasına rağmen, bir maddenin tekrar tekrar kullanılması anlamına gelir.
Bu tanım genel bağımlılık yapan maddeler için kullanılsa da, bir insan kafein bağlılığı da geliştirebilir.
Kafein bağlılığında bağımlılıktan farklı olan taraf şudur; kafeine bağlı olduğunuzda, vücudunuz normal şekilde çalışması için ona ihtiyaç duymaya başlar fakat bunun zararlı yan etkileri görülmez.
Yine de kafein alımını bıraktığınızda, yoksunluk belirtileri yaşayabilirsiniz. Bunlar baş ağrısı, sinirlilik ve dikkat dağınıklığı olabilir.
İnsanın Canı Neden Kahve İster?
- Kahve içme alışkanlığınız olabilir.
- Kafein bağımlılığınız olabilir.
- Stresli hissediyor olabilirsiniz.
- Kanınızdaki demir seviyesi düşük olabilir.
- Baş ağrısı sorunlarınız olabilir.
Sabah uyanamadığımızda, öğleden sonra enerjimiz düştüğünde, baş ağrımız varsa ya da sindirim sorunları yaşıyorsak aklımıza gelen ilk şey kahve içmek olabiliyor. Peki, aslında insanın canı neden kahve ister?
Bunun asıl nedeni, kahvenin vücuda sağladığı faydalardan kaynaklanır. Kahve içmek, uykuyu açar, enerjiyi yükseltir, ağrı kesici özellik gösterir ve metabolizmayı çalıştırır.
Tüm bu etkiler, vücut tarafından bilinip kaydedildiği için, herhangi bir kötü durumda çare olarak kahve içmek akla gelir.
Bunun yanında, yukarıda da açıkladığımız gibi kafeine olan bağlılığınız da canınızın kahve istemesine sebep olabilir.
Kafeine bağımlılığınız olmasa bile, yine de canınız kahve isteyebilir. İnsanlar çok hızlı alışkanlıklar edinir ve bir kez bir alışkanlık yerleştikten sonra onu kırmak çok zor olabilir.
İnsanlar için alışkanlıkların oluşma süresi iki hafta ile iki ay arasında değişiklik gösterebilir. Dolayısıyla yıllardır sabahları bir fincan kahve içiyorsanız, her sabah canınızın kahve çekmesi bir alışkanlıktır.
Fiziksel bağımlılığınız olmasa bile, kahveye olan alışkanlığınızdan kaynaklanan psikolojik bağımlılığınız bulunabilir. Bunu kırmak da oldukça zordur.
Yeni bir kahve içmeme alışkanlığı oluşturmak iki hafta sürebilirken, bir alışkanlığı değiştirmek genellikle daha uzun sürer.
İnsanın canı neden kahve ister sorusunun cevaplarından biri de hormonlarda yatar.
Canı kahve çeken kişilerde katekolaminler (dopamin, epinefrin-adrenalin ve norepinefrin dahil böbreküstü bezleri tarafından üretilen hormonlar) genellikle düşüktür.
Kahve bu hormonları uyardığından, adrenal bezleriniz vücudunuza daha fazlasına ihtiyacı olduğunu söyler ve bu da canınızın kahve çekmesine neden olur.
Bir fincan kahve kortizol seviyelerini yüzde 30 artırabilir. Kahve içtikten sonra kortizol seviyeleri 18 saate kadar yüksek kalabilir!
İnsanın canı neden kahve ister sorusunun cevaplarından diğeri de, iyi hissetme isteğidir.
Kahve, beynimizdeki iyi hissettiren kimyasallar olan nörotransmitterlerin yapı taşları olan amino asitler içerir.
Beyinde bu iyi hissettiren kimyasallar tükendiğinde, daha iyi hissetmek için sigara, alkol, şeker ve hatta kahve gibi psikoaktif (beyin kimyasını değiştiren) maddelere ihtiyaç duyulur.
Aniden canınız kahve çekerse, bunun nedeni düşük demir seviyeleri de olabilir.
Demir eksikliği aneminiz varsa aşırı yorgunluk ve halsizlik gibi belirtiler yaşayabilirsiniz. Bu nedenle, yorgun olduğunuzda, kafein ile “uyanmak” mantıklı gelir ve kahve içmek istersiniz.
Ne yazık ki kahve, demirin vücudunuz tarafından emilimini engelleyebilen tanen adı verilen doğal bileşikler içerir. Kısa vadede yorgunluğunuzu atmanızı sağlasa da aslında uzun vadede demir anemisini tetikler.
Regl öncesi canınız kahve çekiyorsa, bunun nedeni de daha fazla demire ihtiyaç duymanızdır. Demir, özellikle regl öncesinde çok önemlidir.
Fakat ne yazık ki kahve tüketmek, vücuttaki demir emilimini azalttığından, regl döneminde ve öncesinde kafein tüketiminin azaltılması önerilir.
Genel olarak, aşırı kahve tüketimi bu dönemde kan damarlarında daralmaya ve krampların kötüleşmesine neden olabilir. Diğer yan etkiler arasında şişkinlik ve rahatsızlık bulunur.
Peki, geceleri insanın canı neden kahve ister? Bunun nedeni muhtemelen strestir ve vücudunuz bunun için dopamin ister.
Vücudunuz dopaminle dolduğunda iyi hisseder. Uzun süre boyunca çok fazla kafein tüketirseniz, vücudunuz bu ekstra dopamin seviyelerine alışır.
Bu nedenle kahve miktarınızı azalttığınızda, vücudunuz alıştığı dopamin seviyelerini istediğine dair sinyaller gönderir.
İnsanın canı neden kahve ister sorularını cevapladık. Şimdi kahve bilginizi ölçmek ister misiniz?