Kahve terimleri sözlüğü, kahvenin yetiştirilmesinden pişirilmesine ve sunulmasına kadar birçok farklı alanda çeşitleniyor. Son 20 yıldır kahvenin hayatımızın her köşesine sızmasıyla yavaş yavaş bir kahve lügatı oluşmaya başladı.
Bu kahve terimlerine sadece baristaların hakim olması gerekmiyor. Aynı zamanda kendi kahvesini demlemekten zevk duyan, kahveyi tanımak isteyen herkes bu terimleri bilmek istiyor.
Kahve Denince Akla Gelen Terimler – Sektörel Kahve Terimleri
AA: Normal çekirdekten daha büyük kahve çekirdeklerini ifade etmek için kullanılır. Aynı zamanda çekirdek büyüklüğü ve tadı arasındaki genel ilişkiyi de tanımlayarak kahve kalitesi anlamına da gelir. AA+ çekirdekler AA çekirdeklerden daha büyüktür.
Aged Coffee: Yıllanmış kahve. Kahve uzun seneler boyunca depoda bekletilir. Yaşlanan kahve olgun kahveden ya da eski mahsulden daha uzun süre dayanır.
Asidite: Kahve içindeki asit miktarı. Kahvenin tadım değerini belirlerken en çok baz alınan özelliklerden biri. Kavurma dereceleri ve çekirdeğin doğal yapısı asiditeyi etkiler. İdeal asidite miktarı kişinin damak tadına göre farklılaşır.
Baba Budan: Tarihteki ilk kahve kaçakçısı. Yemen’den kahve çekirdeği getirerek Hindistan’da kahve üretimini başlattı.
Barista: İşletmelerde kahve hazırlamaktan sorumlu olan personel, kahve profesyoneli.
Basınç: Sıkıştırma ile ortaya çıkan gücü ya da suyu ifade eder. Ekstraksiyonu artırmak için yoğun ve hızlı demlemelerde temel etkenlerden biri.
Body (Gövde): Kahvenin damakta bıraktığı his. Dilde zenginlik, kalınlık ve ağırlık değerlerinin algılanması. Kahve gövdesi ya da yapısı, kahve tadının yoğunluk oranını anlatmak için kullanılır. Ağır, zengin, hafif, duru, yağlı gibi terimlerle ifade edilebilir.
Cherry: Kahve meyvesi için kullanılan bir terim.
Clean Cup: Kahvenin yabancı bir tat barındırmadığı anlamına gelir. Tadım sürecinde kullanılan bir terim.
Coffee Belt: Kahve Kuşağı. Kahve bitkisinin tarımı için gerekli iklime sahip olan ve dünyada kahve yetiştirilen bölge.
Denge (Balance): Kahvede hiç bir tadın bir diğerini bastıramaması, dengeli olması.
Earthiness: Kahvenin tadının kötü ve az (topraksı) olması.
Fair Trade Coffee: Kahve ticaretinin etik ve adil yapılmış olması anlamında kullanılır.
Flavor: Kahve tadımı esnasında kahvenin aroması, gövdesi ve asiditesinin birleşimi.
Hard: Kahve ticaretinde, düşük kaliteli kahveyi tanımlar. Brezilya’da da mikroorganizmalar tarafından zarar görmüş çekirdekleri tanımlar.
Kafein: Uyarıcı bir etkin madde. Kahve ve çayda bulunur.
Kaldi: Etiyopyalı bir keçi çobanı ve kahveyi ilk tüketen kişi. Efsaneye göre kahve kirazını yiyen keçilerin aşırı enerjik olduğunu fark ederek kahve tüketmeye başlar.
Kolloid: Kahvede erimeyen, kahve köpüğünü oluşturan partiküller.
Mild: Yüksek kalite Arabica kahvesi için kullanılan ticari bir terim.
Nitelikli Kahve (Specialty Coffee): Cupping prosedüründe 85+ puan alan, yetiştiği coğrafya, bölge, türü, yüksekliği ve çiftliği benzeri bilgileri transparan bir şekilde belli olan kahve.
Nursery: Kahve tohumlarının zengin mineralli versiyonu.
Q Grader: Kişinin kahve değerlendirme tatma yeterliliğini ölçen bir program. 1 haftalık bir eğitimden ve 22 testten oluşur. CQI (Kahve Kalitesi Enstitüsü) tarafından yapılır. Kahve sektöründe güçlü prestij sahibi bir uygulamadır.
Richness: Kahve tadımındaki memnun edici zengin lezzet, aroma, hacim veya asitlik oranı.
Soldier: Kahve ağacı tohum olarak ekildikten 3 ay sonra üzerinde ilk kahve çekirdeği ile çıkan fidan.
Specialty Coffee Association of America/ Europe: SCAA, SCAE. Kahve demleme konusunda en iyi verimi almak ve kahve kalitesini maksimize etmek için araştırmalar yapan bir dernek.
3. Nesil Kahvecilik: Nitelikli kahve kültürünü tanımlayan bir kahve akımı. Kahve severler çekirdeğin tarladan çıkıp girdiği işlemlere, kavrulmasından öğütülme ve demlenmesine kadar her aşamasına hakimdir. Tüm aşamalar titizlikle gerçekleştirilir.
4. Nesil Kahvecilik: Teknoloji, nitelik ve kalitenin ağır bastığı bir akım. Yenilikçi teknoloji ile kahvecilik anlayışının bütünleşmesi.
Kahve Çeşitleri – İçecekler
Affogato: Espresso’ya dondurma eklenerek hazırlanan bir kahve çeşidi.
Americano: Espresso üzerine sıcak su eklenerek üretilir.
Cafe Au Lait: Fransızların sütlü filtre kahveye verdikleri isim.
Cappuccino: Espresso üstüne az miktarda sıcak süt ve bol miktarda süt köpüğü eklenmesiyle yapılır. ⅓ Espresso, ⅓ süt ve ⅓ süt köpüğü içerir.
Cortado: İspanyol kökenli bir espresso çeşidi. Espresso ile sıcak sütün bire bir oranda karıştırılmasıyla elde edilir ve shot bardağında servis edilir. ½ Espresso, ½ sıcak süt ile hazırlanır.
Çözünebilir Kahve (Instant Kahve): Sıcak su içerisinde, farklı bir filtreleme ya da demleme işlemine gerek kalmadan çözünebilen, genellikle kimyasal içerikli kahve.
Doppio: Double shot Espresso. 85-170 gram arasında servis edilir.
Espresso: Yoğun bir kahve türü olan Espresso, yüksek basınç altında demlenir. Ortalama 1:3 kahve-su oranına sahiptir. 50-70 ml shot bardaklarında sunulur.
Espresso Con Panna: Espresso üzerine çırpılmış krema konularak üretilir.
Filtre Kahve: Dünyanın en çok tüketilen kahve çeşidi. Öğütülmüş kahve içinden, metal ya da kağıt bir filtre yardımıyla sıcak su geçirilmesi ve ardından süzülerek elde edilen kahve.
Flat White: Ristretto üstüne bol miktarda süt köpüğü eklenerek elde edilir. Avustralya tarzı bir sütlü kahve. Cappuccino ve Latte’ye göre daha küçük bardaklarda sunulur.
Frappe: Büyük bir kısmı kahveden oluşan buzlu bir içecek. Çeşitli meyve aromalarıyla da servis edilir.
Iced Coffee: Demlenmiş kahveye buz eklenmesiyle üretilir.
Irish Coffee: Viskili bir İrlanda kahvesi.
Latte: İtalyanca “süt” anlamına gelir. Espresso’ya sıcak süt eklenerek yapılır. Üzerine süt köpüğü de eklenir. Tatlandırıcı ve farklı aromalar da kullanılabilir.
Lungo: Espresso’ya göre daha yumuşak bir kahve. 1:4 kahve/su oranına sahip ve Espresso gibi hazırlanır.
Macchiato: Kelime anlamı İtalyancada “lekeli”. Espresso’nun üzerine çok az süt köpüğü eklenerek elde edilir.
Mocha: Espresso, süt ve çikolata ile hazırlanır.
Nitro Kahve: Soğuk demlenen kahvenin nitrojende bekletilmesiyle elde edilir. Nitro Kahve bir çeşmeden bol köpüklü olarak servis edilir.
Ristretto: Espresso’dan daha sert ve yoğun bir kahve çeşidi. Kahve/su oranı 1:1’dir ve Espresso gibi hazırlanır.
Solo: Tek shot espresso.
Türk Kahvesi: oldukça ince öğütülen kahvenin cezvede su ile pişirilerek telvesi ile birlikte sunulduğu bir kahve türü. En eski kahve demleme yöntemlerinden biri. Süt ya da şeker kullanılabilir.
Kahve Türleri – Yöresel
Ankola: Arabica kahve için Kuzey Sumarta’da kullanılan isim.
Antigua: Guatemala’nın eski başkenti Antigua’yı çevreleyen vadide yetişen seçkin bir kahve.
Arabian Mocha: Yemen’in dağlık kısmında yetişen seçkin bir kahve. Bilinen en eski kahve çeşidi. Meyvesinden çoğunlukla tek çekirdek çıkar.
Barahona: Güneybatı Dominik Cumhuriyeti’nde yetişen bir kahve türü.
Bourbon Santos: Brezilya’da yetişen yüksek kaliteli Bourbon kahve türü.
Bugisu: Uganda’nın en kaliteli kahvesi. Elgon vadisinde yetişir.
Caturra: Coffea Arabica’nın seçkin bir türü.
Celebes: Endonezya’nın Sulawesi adasında yetişen bir kahve türü. Önceden Sulawesi olarak bilinirdi.
Chanchamayo: Güney Peru’nun merkezinde yetişen saygın bir kahve türü.
Chiapas: Güney Meksika’da kahve yetiştirilen bir bölge. Burada yetişen kahve Tapachula olarak da bilinir.
Chipinga: Doğu Zimbabwe bölgesinde yetiştirilen ve o coğrafyada en beğenilen kahve türü.
Cibao: Dominik Cumhuriyeti’nde yetişen düşük asidite oranına sahip, kaliteli bir kahve türü.
Cobán: Guatemala’nın yüksek kesimlerinde yetişen yüksek kalitede bir kahve türü.
Djimah: Etiyopya yetişen bir kahve türü.
Geisha: Etiyopya bölgesine ait bir kahve ağacı. Bu ağaçtan çıkan çekirdeklerin aromatik çiçek notası yüksektir. Düşük verimlidir ve uygun koşullarda yetiştirilmelidir. Birçok Amerika kıtası ülkesinde de yetişir.
Gimbi: Batı Etiyopya’da yetişen, genelde ıslak işlemden geçen bir kahve türü.
Heredia: Kosta Rika’da yetişen saygın, yüksek kaliteli kahve türü. Arabica kahvesinin 2800 metreden fazla bir yükseklikte yetiştirilen kahve türü için de kullanılır.
Huehuetenango: Guatemala’da yetişen iyi kalitede kahvelerden biridir.
Ismaili: Merkez Yemen’de yetişen saygın, kaliteli bir kahve.
Jamaica: Jamaika Blue Mountain diye bilinen yüksek kaliteli kahve.
Java: Endonezya’da devletin desteği ile en profesyonel şekilde, en modern metotlar kullanılarak Java bölgesinde yetişen kahve türü.
Jinotega: Nikaragua’da yetişen saygın bir kahve türü.
Kilimanjaro: Tanzanya’nın Mt. Kilimanjaro vadilerinde yetişen kahve türü.
Kopi Luwak: Dünyanın en değerli ve pahalı kahve çeşidi. Misk kedisinin kahve meyvesini tüketmesi, mide asitleri ile birlikte işlemden geçen kahve çekirdeklerinin dışkılanması ile elde edilir. Kullanılan çekirdeklerin kalitesi ve üretim zorluğu kalitesini artırır.
Lavado Fino: Venezuela’da yetişen en kaliteli kahveyi tanımlayan terim.
Limu: Güney Etiyopya’nın merkezinde yetiştirilen bir kahve. Islak işleme uygulanarak işleniyor.
Lintong: Endonezya’da yetişen bir kahve türü. Sumatra adasında Toba bölgesinden kuzeye doğru uzanan bölgede yetişir.
Mérida: Venezuela’nın en saygin kahve türlerinden biri. Narin ve tatlı bir tadı vardır.
Malawi: Afrika’nın küçük bir ülkesi olan Malawi’de yetişen bir kahve. Çoğunlukla Amerika’ya ihraç edilir.
MAM: Kolombiya’da yetişen en iyi üç tür kahve için kullanılan kısaltma (Medellín, Armenia ve Manizales).
Matagalpa: Saygın bir Nikaragua kahvesi.
Mattari, Matari: Yemen’in en seçkin kahvelerinden.
Monsooned Malabar: Güney Hindistan’da Muson rüzgarlarında kurutulan özel bir kahve türü.
New Guinea: Papua Yeni Gine’de yetişen kahve.
Oaxaca: Meksika’nın Oaxaca eyaletinde yetişen kahve türü.
Ocoa: Dominik Cumhuriyeti kahvesi.
Old Tavern Coffee Estate: Küçük çaplı bir üretimi olan ve Jamaica Blue Mountain sertifikalı ıslak işlenmiş kahve.
Sanani: Etiyopya’nın başkenti Sana’nın batı bölgesinde yetişen kahve türlerini tanımlamak için kullanılan terim.
Santo Domingo: Dominik Cumhuriyeti’nde yüksek tepelerde yetiştirilen bir kahve türü.
Sidamo: Güney Etiyopya’da yetişen, ıslak işlemden geçen bir kahve.
Strictly High-Grown: El Salvador en yüksek tepelerinde yetiştirilen kahve.
Sulawesi, Celebes: Endonezya Sulawesi’de (önceden Celebes) yetişen kahve.
Sumatra: Endonezya Sumatra adasında yetişen saygın kaliteli kahve.
Tarrazu: Kosta Rika’da yetişen bir kahve türü.
Timor: Endonezya Timor’da yetişen kahve.
Toraja, Kalossi: Endonezya Sulawesi’de kahve yetiştiren bir bölge.
Tres Rios: Kosta Rika’da yetişen en saygın kahve türlerinden biri.
Yirgacheffe: Etiyopya’da yetişen saygın bir yıkanmış kahve çeşidi.
Kahve Sözlüğü: Demleme Ekipmanları
AeroPress: Basınç sayesinde çalışan bir filtre kahve demleme aracı. Aerobie markası tarafından ilk defa 2005’te üretildi. 1,5-2 bar arasında bir basınç uygulayarak çalışır. Filtre kahveden biraz daha yoğun bir kahve ortaya çıkarır.
Blade Grinder: Küçük ve bıçaklı kahve öğütme makinesi.
Burr Grinder: İki diskten oluşan, yüksek verimli kahve öğütücüsü.
Cezve: Ocak üstünde Türk Kahvesi demlemek için kullanılan ekipman. Bugün genelde alüminyumdan üretilse de geleneksel olarak bakırdan yapılır.
Chemex: Kum saati benzeri bir tasarıma sahip olan bir filtre kahve demleme aparatı. Yoğun bir filtreye sahip olduğu için daha dengeli ve yumuşak bir kahve elde edilir. Demleme işlemi için filtre kağıdı gereklidir.
Filtre: Su ile kahve taneciklerinin ayrışmasını sağlayan kahve demleme aparatı. Metal, bez, kağıt gibi seçenekleri vardır.
French Press: Metal filtreli kahve demleme aparatlarından biri. Kalın öğütülmüş kahve cam bir kapta sıcak su ile demlenir. Ardından metal filtre ile piston gibi bastırılarak süzülür.
Group Head: Espresso makinesinin portafiltre takılan bölümüne verilen isim.
Microwave Brewers: Bir tür kahve demleme makinesi ve metodu.
Moka Pot: Ocak üzerinde, basınç yardımıyla Espresso demlemeye yarayan araç. İtalyan üretimidir. 3 hazneden oluşur ve metalden yapılır. En alta su, ortaya kahve koyulur. Isınan su kahve içinden en üst hazneye çıkar ve kahve demlenir. Kahve pişerken 2-3 bar arasında basınç oluşur ve daha aromalı, yoğun bir kahve ortaya çıkar. Moka Pot, evde Espresso yapmak için en kolay araçlardan biridir.
Naked Portafiltre: Espresso direkt olarak bu portafiltrenin altından fincana akar. Bu araçla kahvenin demlenmeye başlamasından fincana aktığı evreye kadar her aşama izlenebilir.
Pitcher: Süt köpürtülmesinde kullanılan bir süt cezvesi.
Portafilter (Portafiltre): Espresso makinesinde kahve yapmak için kullanılan metal filtreli tutacak.
Steam Wand, Nozzle, Pipe, Stylus: Buhar çubuğu. Espresso makinesinin bir parçası.
Vacuum Pot – Syphon: Vakum basıncı sayesinde filtre kahve demlemeye yarayan bir araç. İlk kez 1840 yılında icat edildi. Japonya’da ünlendikten sonra dünyaya yayıldı.
Diğer kahve demleme yöntemlerine göre karmaşık olmasına rağmen parlak ve meyvemsi bir kahve için ideal. İki haznesi vardır. Demleme aşamasında görsel bir şölen sunar.
V60: Drip kahve demleme ekipmanlarından biri. İlk olarak bir Japon markası olan Hario tarafından üretilmiştir ve farklı markaları olsa da piyasada Hario V60 olarak da bilinir. Adını 60 derecelik açıya sahip tasarımından alır.
Kahve Demleme Terimleri
Agitate (Karıştırma): Suyun kahve taneleri ile karıştırılması yöntemi. Cold Brew ve French Press demleme yöntemlerinde sıkça kullanılır. Amaç ekstraksiyonu artırmaktır.
Bloom – Blooming (Çiçeklenme – Ön Demleme): Demleme öncesinde kahve içerisinde sıkışan gazları dışarı çıkarma yöntemi.
Kahvenin üzerine dökülen az miktardaki su, taze kahvenin kavrulma aşamasında ortaya çıkan CO2 ve başka gazların sıkıştıkları yerden çıkmasını sağlar. Böylece su kahve ile daha iyi temas eder ve kaliteli bir kahve demleme süreci ortaya çıkar.
Brew: Kahve demleme işlemi.
Brewing Ratio (Demleme Oranı): Öğütülmüş kahve/su oranı. 1:8 (1 birim kahveye 8 birim su) şeklinde gösterilir. Espresso için bu oran 1:1’dir.
Brew Time (Demleme Süresi): Demleme süresince kahvenin su ile temas ettiği süre.
Cold Brew (Soğuk Demleme): Kalın öğütülen kahvenin soğuk suda en az 12 saat bekletilerek demlenmesiyle elde edilen konsantre kahve.
Extraction (Ekstraksiyon): Öğütülmüş kahveden aroma çıkarılması. Az ekstraksiyon ekşi, çok ekstraksiyon ise bitter, acı bir tat ortaya çıkarır.
Immersion (İmmersiyon): Öğütülen kahvenin su içinde bekletilerek demlenmesi. Bu metodun en bilinen tarifleri Aeropress, Cold Brew ve French Press ile yapılır.
Kapsül Kahve: Alüminyum ya da plastik içine koyulan öğütülmüş kahve. Özel olarak üretilmiş makinelerde hazırlanır. Espresso’nun en pratik hazırlama yöntemidir.
Kaşık Süzgeci: Portafiltrenin içine konulan, kahvenin temas ettiği iç yüzey. Gramaj boyutlarına göre farklılık gösterir.
Krema: İyi demlenen kahvenin üzerinde ortaya çıkan kahverengimsi köpük katmanı.
Kuru Aroma: Kahvenin demlenmeden önceki, öğütülmüş halinin ortaya çıkardığı aroma. Kuru aroma ile demlendikten sonraki aroma çok farklı olabilir.
Latte Art: Latte’nin üstüne süt kreması ile estetik çizimler yapma işlemi. Espresso ve süt kreması farklı yoğunlukta olduğu için krema doğru açı ile dökülürse yüzeye tutunur. Böylece Latte Art yapılır. Çoğunlukla kuğu ve kalp figürleri çizilir.
Mırra: Uzun süre kaynatılan ve üzerinde kalın bir kahve sıvısı oluşan özel bir kahve pişirme yöntemi.
Pour Over – Manual Drip: Sıcak su ve kahvenin, bir filtre ve huniye benzeyen bir aparat yardımıyla süzüldüğü bir kahve demleme yöntemi. İlk olarak Japonya’da ortaya çıkmıştır. Bu yöntemi kullanan bir çok kahve demleme aracı vardır. En popüler olanı Hario V60.
Slow Brew: Zincir kahve dükkanlarına tepki olarak doğan yavaş demleme akımı. Bu yöntemde müşteri ve barista etkileşim içindedir. Tüm kahve demleme aşamalarına birlikte şahit olurlar.
Süt Köpürtme: Sütün köpüklü ve kremamsı forma getirilmesi. Genellikle pitcher içinde süt çubuğu ile yapılır. Kahve türüne göre köpürtme işleminin uzunluğu değişir.
Tadım Notası: Herhangi bir harman ya da single origin kahvenin içerdiği aromatik özellikler. Profesyonel tadım uzmanları tarafından kahvenin tadım notası belirlenir.
Tamper: Öğütülmüş kahvenin portofiltrede sıkıştırılmasında kullanılan araç. Espresso demlemenin en önemli adımlarından birinde kullanılır.
Tazelik: Kahvenin optimum lezzette olduğu evre. En taze kahve, demlenmeden hemen önce öğütülen kahvedir. Kavrulan kahvenin en taze halini alması için ise kavurma işleminden sonra bir hafta kadar dinlenmesi ve karbondioksit salınımı gerçekleştirmesi gerekir.
Yumuşak İçim: Yumuşak içim ne demek? Kahvenin sert aromasının hissedilmediği, başka ürünlerin ilave edilmesiyle asiditesinin ve kahve gövdesinin düşürüldüğü kahve.
Kahve Terimleri: Yetiştirme
Altura: Yüksek dağlarda ya da yerlerde yetişen kahveyi tanımlar. İspanyolcada yükseklik anlamına gelir.
Arabica: Bir kahve çekirdeği türü. Dünyadaki kahve üretiminin %70’i Arabica kahveden oluşur. Tam olgunluğa ulaşması 3-5 yıl arasında sürer. Hassas bir bitkidir ve yüksek bölgelerde yetişir. Yetiştiği bölgelere göre farklı aromalar alır.
Blend – Harman: Farklı coğrafi bölgelerden hasat edilen ve karıştırılan kahve çekirdekleri.
Blossom: Kahve ağacının çiçeklerinin dökülmesinin ardından kahve meyvesinin oluşması ve hasat döneminin beklendiği süreç.
Bourbon: Arabica’nın alt türlerinden değerli bir kahve türü. Özel tadım notalarına sahip. Turuncu, sarı ve kırmızı çeşitleri var.
Cascara: Kahve meyvesi. çekirdek ayrıştırıldıktan sonra geride kalan kabuk kurutularak, Cascara Çayı ya da Kahve Kirazı Çayı olarak tüketiliyor.
Defolu çekirdek (Kusurlu): Orijinal kahve çekirdeğinden farklı renkli, delikli, hasarlı, daha küçük ya da büyük defolu çekirdekler. Doğal olarak ya da üretim hatasından kaynaklanarak oluşur.
Fosforik Asit: Kahve bitkisinin yetiştiği bölgenin toprağından özümseyerek çekirdeğine aktardığı asit türü. Çoğunlukla Afrika bölgesinde, çiçek tadım notasına sahip olan kahve çekirdeklerinde yoğundur.
Good Hard Bean: Kosta Rika’da 1000 ile 1200 metre arasında yetişen kahve türleri için kullanılan bir terim.
Heirloom: Uzun süredir aynı coğrafi bölgede yetişen, o coğrafyaya özgü olan kahve.
Hybrid: Farklı iki kahve bitkisini doğal veya suni yöntemlerle melezlenmiş hali.
Maragogype: Bir tür büyük ebatlı Coffea Arabica çekirdeği. Elephant Bean olarak da bilinir.
Micro Lot (Nano Lot) Kahve: Tek bir çiftlikten hasat edilen, kaliteli ve homojen kahve çekirdekleri. Bu kahveler insan eli ile hasat edilir, özel eleme yöntemleri ile elenir ve diğer kahveler ile karıştırılmaz. Bu nedenle saf harmandır ve yüksek aroma içerir.
Olgunluk: Kahve meyvesinin olgunluğu. Rengi, dokusu ve ağaç üstünde geçirdiği süreye bakılarak ayırt edilir. Meyvenin en olgun aşaması, canlı kırmızı renge sahip olduğu zamandır. Daha açık ya da koyu renkli iken toplanması kahve aromasını kötü etkiler.
Organik Kahve: Üretiminden işleme aşamasına kadar pestisit ya da kimyasal maddeler kullanılmadan üretilen kahve.
Origin: Kahve kökeni. Kahvenin yetiştiği çiftlik, coğrafya ve ülke gibi detayları içerir.
Peaberry: Tek çekirdekli kahve.
Quaker: Normal kahve çekirdeğinden daha açık renkli ve buruk çekirdek. Yeterince olgunlaşmayan kahve meyvesinden elde edilir. Çoğunlukla kavurma işlemi sonrasında ortaya çıkar. Kahve aromasının bozulmaması için diğer çekirdeklerden ayrılır.
Rakım: Deniz seviyesine oranla kahve ağacının bulunduğu yükseklik.
Robusta: Arabica gibi bir kahve türü. Farklı olarak Arabica’dan daha fazla kafein oranına sahiptir. Endüstriyel üretim için daha uygundur. Kahve üretiminin %30’u Robusta kahve çekirdeklerinden yapılır.
Silverskin: Kahve meyvesinin en içinde olan, çekirdeği koruyan kabuk.
Single Origin (Tek Köken): Aynı coğrafi bölgeye ait olan, benzer aromaya sahip kahve çekirdekleri.
Shade Gown: Gölgede yetiştirilen kahve
Stinker: Çok olgunlaşan kahve meyvesi.
Typica: Coffea Arabica’nın bir botanik çeşidi. En eski ve geleneksel kahve türlerinden.
Varietal Character: Farklı coğrafyalarda yetişen kahvelerin ayırt edici özellikleri.
Yeşil Çekirdek: Kahvenin kavrulmamış hali.
Kahve Terimleri: İşleme
Bean to Cup: Çekirdek halindeki kahvenin öğütülmesinden demlenmesine kadar olan tüm süreci tam otomatik bir şekilde hayata geçiren makineler.
Blend (Karışım): İki veya daha fazla orijinal kahvenin karışımı.
Chaff: Çekirdek ile meyve arasında bulunan kabuğun üzerindeki pul.
Cupping (Tadım): Kahve değerlendirme metodu. Genellikle kahve profesyonelleri tarafından kullanılır. Kalın çekilmiş kahve bir miktar sıcak su içine atılır, kaşık ile ağızda değerlendirilir.
Dark Roast: Koyu kavrulmuş kahve. Az kavrulmuş kahveye oranla daha az kafein barındırır. Yanık ve bitter tadına sahiptir.
Dry Processing (Kuru İşlenmiş – Doğal İşlem): Hasatın ardından kahve çekirdeği kabuğundan çıkarılmadan önce yapılan kurutma işlemi. Çekirdek dışında ince bir katman kalır ve ıslak işleme göre çok uzun sürer. Genelde su kıtlığı yaşanan bölgelerde sıkça tercih edilir.
Excelso: 16 numaralı elekten geçen ama 14 numaralı elekten geçmeyen kahvelere denir. Genellikle Güney Amerika’da kullanılan bir derecelendirme ölçüsüdür.
Giling Basah: Endonezya usulü bir kahve işleme yöntemi. Kahve, tam olarak kurumadan önce kabuğundan ayrılır. Kurutma işlemi ayrı olarak devam eder.
Green Coffee (Yeşil Kahve): Kahve kirazından kurutulduktan sonra çıkarılan, kavrulmamış çiğ kahve çekirdeği.
Honey İşlem: Doğal işlem ile ıslak işlem arasındaki bir yöntem. Islak işlemdeki kadar su kullanılmaz. Bu yüzden çekirdeğin dışında ince bir zar kalır. Kırmızı, beyaz, siyah, altın ve sarı türleri vardır. Adını çekirdeğin üzerinde bıraktığı kabuktan alır.
Hulling: Kahve çekirdeğini meyvesinden ayırma işlemi.
Islak İşlem: Kahve kabuğu ile çekirdeğini ayırma yöntemlerinden biri. Önce kahve çekirdeği derin su havuzlarında bekletilir. Sonra güneşte kurutulur.
Kahve zarı su ile buluştuğunda daha hızlı çözünür. Böylece elde edilen kahve çekirdeği berrak olur. Bu işlemde kusurlu çekirdekler de daha kolay ayırt edilir.
Kafeinsizleştirme: Çeşitli yöntemler kullanılarak kahvenin kafeinden arındırılması.
Kavurma Tarihi: Kahve çekirdeklerinin kavrulduğu tarih. Bu andan itibaren kahve, 2 ya da 3 ay içinde aromasını kaybeder.
Milling: Makineler yardımı ile kahve meyvesinin çekirdeğinden ayrıştırılma sürecindeki işlem.
Monsooning: Hindistan’da uygulanan bir yeşil kahve yıllandırma yöntemi.
Old Crop: Gönderilmeden önce depolarda bekletilen kahve. Yıllanmış kahveden, gösterilen özenle ayrılır.
Öğütüm – Öğütme: Kavrulmuş kahve çekirdeklerinin toz haline getirilmesi. Demleme işlemi için gerekli bir aşamadır. Her demleme yöntemi için farklı bir öğütme kalınlığı bulunur.
Parchment: Kurutma işleminden sonra çekirdekten ayrılan kabuk tabakası.
Pulped Natural: Meyvesinden ayrılan kahve çekirdeklerinin, üzerine dökülen yapışkan sıvı ile birlikte kurutma tablalarında kuruma işlemi.
Raised Beds: Kahvenin havalandırılması ve kurutulması amacıyla kullanılan özel yüksek hazneler. Kahve makinesi yapısındaki yüksek nemi azaltmak ve kahveyi kabuğundan ayırmak amacıyla kullanılır.
Roaster: Yeşil kahve çekirdeklerini kavuran uzman kişi.
Roasteing: Yeşil kahve çekirdeklerinin kavrulması işlemi.
Sample Roasting: Yeni hasat edilen kahvenin kavurucular tarafından, kalitesini, uygun demleme tekniğini, tat ve aromalarını belirlemek için deneme olarak kavrulması.
Semi-Dry-Processed, Honey Process: Bir işleme metodudur. Önce ıslak işlemdeki gibi kahve meyveleri parçalanır, sonra naturel işlemdeki gibi kurutulmaya bırakılır.
Specialty Coffee: Kahveyi markaya göre değil asıl ülkesine, kavurma çeşidine, lezzetine ya da özel karışımına göre satma uygulaması. Kahvenin topraktan fincana gelene kadarki sürecini ifade eder. İlk kez 1974 senesinde Erna Knutsen tarafından kullanılmıştır.
Supremo: Büyük çekirdekli kahveler için Güney Amerika’da kullanılan bir derecelendirme ölçütü. 18 numaralı elekten geçen kahve çekirdekleri için kullanılır.
Tek Çıkışlı Valf: Dışarıdan içeriye hava akışının olmadığı fakat içeriden dışarıya hava çıkarabilen paketler. Kahve paketlerinin sahip olması gereken en önemli özelliklerden. Bu paketler kahvenin bayatlamasını önler. Aynı zamanda kahveden salgılanan karbondioksitin dışarı atılmasını sağlar. Kahvenin tazeliğini ve zengin aromalarını koruması için gerekli.
Washed Process: Yapışkan sıvının bazı işlemler sonrasında çekirdekten ayrılması ve ardından yapılan yıkama işlemi.
Kahve Kavurma Terimleri
Agtron Ölçeği (Agtron Scale): Kavurma işleminin ideal renkte sonlandırılması için belirlenen ton. İşlem sırasında bu numune baz alınır.
American Roast: Geleneksel Amerikan damak tadına uygun olarak orta derecede kavrulan kahve. Brown Roast olarak da bilinir.
Bitter: Genelde kötü kahve anlamında kullanılır. Çok koyu kavurma işlemi sonrasında da ortaya çıkabilen acılık, hoş olmayan tat anlamına da gelir.
Caramelization (Karamelizasyon): Kavurma sırasında kahvenin, içindeki doğal şekerle tepkimeye girdiği süreç. Kahve çekirdeği koyulaştıkça, karamelizasyon artar.
Cinnamon Roast: Çok açık renkli bir kavurma işlemi. İlk çatlamanın ardından sonlandırılır ve tarçın rengi olarak da bilinir.
City Roast: Orta dereceli kavurma. 1 ve 2. çatlamanın arasındaki bir aşamada sonlandırılır. Espresso kavurma olarak da bilinir.
Coffeol: Kahve kavurma sürecinde, ısı ile ortaya çıkan kahve yağı.
Dark Roast: American Roast’tan daha koyu kavrulan kahve.
Decaf: Farklı işlemler sonucunda kafein miktarı azaltılmış kahve.
Developmant: Kavurma işlemi sırasında ilk çatlamadan sonraki süreç. İşlemin süresi kahveden kahveye değişir. Kahvenin aroması çoğunlukla bu aşamada gelişir.
French Roast: Dark Roast kapsamında, bitter çikolata renginde kavrulan kahve. Bu noktadan sonra kavrulma işlemi devam ederse Italian Roast elde edilir.
Full City Roast: Koyu renkli kavurma işlemi. 2. çatlamanın hemen öncesinde sona erer.
Italian Roast: Bilinen en koyu kavurma derecesi. Çekirdeklerinin rengi siyaha çok yakındır. Sert bir tada sahiptir. Alt notaları hissetmek güçtür.
Vienna Roast: Çok koyu kavurma. 2. çatlamadan sonra biter. American roast’tan daha koyudur.
Crack (Çatlama): Kavurma işlemi esnasında çekirdeğin çatlaması ve ortasındaki bölümün ayrılması. Kavrulmuş kahve bu sayede iki parçalı görünür. Birinci ve ikinci çatlama şeklinde iki türü vardır. Çekirdek ilk çatlama sonunda decevopmant aşamasına geçer.
Maillard Reaction: Kavurma sırasında kahvenin kendi aromalarını dışarı çıkardığı ve rengini aldığı evre.
Rate of Rise: Kavrulan kahvenin belirli bir zaman içindeki derece artış trendi. Genellikle bir dakika içerisindeki derece artışını belirtmek için kullanılır.
Whole-Bean Coffee: Kavrulmuş, ancak öğütülmemiş kahve.